Na MFS TRANS/MISJE zapraszają...



ANDRZEJ DUDA, PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

 

 

 

MAREK KUCHCIŃSKI, MARSZAŁEK SEJMU RP

Pragnę serdecznie pogratulować całemu Zespołowi Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, a także jego zagranicznym Partnerom, wspaniałej inicjatywy, jaką jest I edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuk TRANS/MISJE.

Z dużą satysfakcją przyjąłem informację o kolejnym ważnym wydarzeniu kulturalnym rozpoczynającym się w jubileuszowym roku stulecia odzyskania przez Polskę Niepodległości. W tym kontekście cieszy mnie międzynarodowy wymiar tego Festiwalu, ponieważ – o czym słusznie Państwo przypominacie, przed stu laty na niepodległość wybiły się również inne narody Europy Środkowej i Wschodniej. Pochylając się nad znakomitymi dziełami twórców kultury, wspólnie możemy więc świętować odrodzenie naszych Ojczyzn. Tym samym wzmacniamy łączące nas relacje oraz pragnienia, aby centralną i wschodnią część Europy uczynić silniejszą nie tylko politycznie, gospodarczo czy infrastrukturalnie, lecz także w wymiarze kulturowym i duchowym.

Jako Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej konsekwentnie dążę do umacniania więzi parlamentarnych między krajami Grupy Wyszehradzkiej i szerzej – Europy Środkowej i Wschodniej. W kulturze i tożsamości kulturowej upatruję element, który silnie łączy nasze narody. Dlatego szczególną dumą napawa mnie fakt, że Festiwal jest kolejną już istotną międzynarodową inicjatywą kulturalną na moim rodzinnym Podkarpaciu.

Życzę, aby ta pierwsza rzeszowska edycja Festiwalu TRANS/MISJE okazała się wielkim sukcesem, a zarazem dała początek nowej międzynarodowej teatralnej tradycji. Trawestując słynne słowa Stanisława Wyspiańskiego: Festiwal ten widzę ogromny!

Serdecznie pozdrawiam i łączę wyrazy szacunku.

 

Marek Kuchciński
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

 

WŁADYSŁAW ORTYL, MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO

Szanowni Państwo,

Międzynarodowy Festiwal Sztuk TRANS/MISJE to wydarzenie wyjątkowe w skali europejskiej, które musiało się narodzić, gdyż wypływa z potrzeby dzielenia się wspólnym dziedzictwem kultury pogranicza. Cieszę się, że inicjatorem festiwalu jest Podkarpacie, a dokładniej Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, który w tym roku pełni rolę gospodarza I edycji TRANS/MISJI.

Partnerami projektu są regiony, których spoiwem jest przygraniczna spuścizna, kształtująca ich byt, kulturę, rozwój i mentalność. Podczas siedmiu festiwalowych dni teatry z Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy i Litwy zaprezentują w Rzeszowie i Łańcucie szeroką gamę spektakli oraz widowisk plenerowych, poruszających tematy istotne dla kultury Europy Środkowej i Wschodniej. Oprócz nich w przestrzeni miasta zagoszczą też wystawy, projekcje filmów, koncerty, spotkania, widowiska dla najmłodszych. Zgodnie z ideą festiwalu wydarzenia będą mieć formę otwartą, ogólnodostępną, ich areną oprócz teatralnych scen, w dużej mierze będzie miasto – plac, ulica, skwer.

Festiwal rozpoczyna się w niezwykle ważnym momencie, w roku jubileuszu 100-lecia Odzyskania przez Polskę Niepodległości. Ta data jest ważna nie tylko dla nas, Polaków, ale także dla innych europejskich narodów, dla których zakończona w 1918 roku I wojna światowa oznaczała niekiedy zupełnie nowe otwarcie w ukształtowanej według nowych reguł i granic Europie. Stąd znaczący tytuł pierwszej edycji festiwalu – „1918. Koniec i początek”.

Zachęcam do udziału w festiwalowych wydarzeniach, do czerpania z bogactwa kultury regionów pogranicza, do spojrzenia na losy naszej części Europy okiem artystów – aktorów, malarzy, fotografików. Jestem przekonany, że będzie to wyjątkowe, sięgające do różnych wymiarów sztuki wydarzenie, a zarazem spotkanie partnerów, których łączy historyczne i kulturowe dziedzictwo oraz chęć budowania wspólnej przestrzeni w europejskiej różnorodności.


Władysław Ortyl
Marszałek Województwa Podkarpackiego

 

 

JAN NOWARA, DYREKTOR FESTIWALU

TRANS/MISJE – FESTIWAL Z DUSZĄ

Moją myśl, żeby stworzyć Międzynarodowy Festiwal Sztuk naszego pogranicza Europy, od początku wspierało głębokie przekonanie, że sztuka buduje mosty i otwiera drzwi, a artyści wszystkich dziedzin mówią wspólnym językiem, który najlepiej trafia do wyobraźni i do serca. Ten język sztuki, choć jest uniwersalny, nie ma nic wspólnego z globalizacją, nie nakłada na nas uniformów, nie żąda politycznej poprawności. Wprost przeciwnie – jest szczery, osobisty i pozwala nam zachować tożsamość i różnorodność. I właśnie tak postrzegam ideę naszego Festiwalu – jako szczerą rozmowę, w której my: Polacy, Słowacy, Czesi, Węgrzy, Ukraińcy, Litwini – jesteśmy sobą, ale jednocześnie otwieramy się, zbliżamy się do siebie. A mamy ku temu sprzyjające okoliczności – wspólne korzenie, podobną historię, bliskie sąsiedztwo. Pierwsza edycja naszego festiwalu odbywa się w niezwykłym dla Polski momencie historycznym. Jest to stulecie naszej niepodległości, ale też 100 lat od daty, która oznaczała ważne zmiany w przestrzeni geopolitycznej Europy Środkowo-Wschodniej. Postanowiliśmy jednak, że nie będziemy robić festiwalu, który miałby ilustrować tezy historyczne albo być dialogiem wyłącznie o historii. Owszem – otworzy TRANS/MISJE w Łańcucie wernisaż wystawy „Sztuka walcząca”, która obrazuje rolę artystów w budowaniu tożsamości narodowej u wszystkich Partnerów naszego projektu. W programie festiwalu historia przybierze także postać filmową w cyklu „Projekcje wolności”. Ale ciąg dziejów, różnych przełomów, związaliśmy w tytule festiwalu z metaforą końca i początku, która otwiera przed twórcami i odbiorcami wydarzeń festiwalowych szerokie pole skojarzeń i interpretacji.

Bardzo się cieszę, że na Festiwalu, który powołaliśmy do życia, zabrzmią nasze piękne języki – wszystkie! Zamiast jednego, który dziś dyktują serwery globalnej informacji i biznesu. Nasza rzeczywistość coraz bardziej przypomina wirtualną sieć, czy wielką galerię handlową, z uderzającym i nigdy niekończącym się wyborem dóbr materialnych. Łatwo się nim zachłysnąć. To świat, który wciąga, a potem odurza. Ale artyści też mogą zadziałać „sieciowo” – kompleksowo i solidarnie – a różne sztuki, które otworzą nowe światy w naszej wyobraźni, można zaprezentować podczas wspólnego święta, w przestrzeni otwartej.

TRANS/MISJE to spotkanie ludzi sztuki, którzy, jako się rzekło, działają na pograniczu, więc ich spojrzenie na świat nie jest wszechwiedzące ani centrystyczne. Artyści pogranicza operują w przestrzeni, w której kultury różnych narodów, różne tradycje i historie, przez wieki przenikają się. Pogranicze rodzi w kulturze ferment, który chroni przed wyjałowieniem i wyschnięciem. Graniczność jako zasada pociąga z kolei za sobą myśl, żeby wyjść ze sztuką poza mury instytucji artystycznych i wykorzystać sprzyjający okres końca wakacji, kiedy jeszcze korzystamy z dobrodziejstw natury, ale już rodzi się sezonowy apetyt na sztukę. Chcemy dotrzeć do odbiorców z szeroką ofertą. Spektakle teatralne, widowiska plenerowe, biesiady literackie, koncerty – od oratorium, poprzez folk, aż do jazzu, dalej: film, fotografia, malarstwo, performance, teatr w przestrzeni industrialnej i pantomima na ulicy, teatr dla dzieci. Wszystkie te działania (ponad czterdzieści wydarzeń!) składają się na bogaty i atrakcyjny tydzień sztuki prawdziwie otwartej i dostępnej – bez biletów, bądź dostępnej za kilka symbolicznych złotówek.

TRANS/MISJE to ruch i wzajemna wymiana idei i wartości. Wiemy, że sztuka staje dziś wobec potężnych wyzwań związanych z kulturą masową, massmediami i siecią wirtualną. Artyści, żeby budować i zachować związek z publicznością, muszą się otwierać. Nasz festiwal to właśnie misja otwarcia, przemieszczania się ponad granicami kulturowymi i politycznymi, idea wzajemnego przenikania. Dyskutując na temat nazwy Festiwalu, rozważaliśmy najpierw literackie metafory brzegów, mostów, drzwi. Ale wybrana przez nas nazwa TRANS/MISJE to z pewnością współczesny i bardzo esencjonalny zapis naszej idei, zrozumiały w różnych językach.

Po naszym festiwalu spodziewam się otwarcia, lepszego poznania naszych sąsiadów. Wzrostu świadomości, czym jest Europa Środkowo-Wschodnia. Festiwal TRANS/MISJE będzie wędrował. Gospodarzem przyszłorocznej edycji staną się Koszyce. Potem kolejno Ostrawa, Debreczyn, Troki i Lwów. Po kilku latach powrót do Rzeszowa. W tym okresie, w co głęboko wierzę, pojawią się nowe kontakty, zbudują się nowe więzi. Globalna mediosfera, w którą coraz bardziej przeobraża się świat, eksponuje konflikt i konkurencję. Ale w sztuce nie chodzi o to, żeby któraś z doktryn wygrała z inną, tylko o to, żeby mogły współistnieć. Nasz Festiwal jest przeciw standaryzacji, automatyzacji i mechanizacji życia. Jeżeli ktoś ponad granicami buduje jednakowość, my chcemy ponad granicami budować jedyność i swoistość. Po to, żebyśmy byli ciekawi dla innych. Żebyśmy byli ciekawi dla siebie. I jeszcze potrafili dać coś z siebie Europie, która dziś zmaga się z duchową słabością.

 

Jan Nowara
Dyrektor Festiwalu

 

Jiří Nekvasil, DYREKTOR NARODOWEGO TEATRU MORAWSKO-ŚLĄSKIEGO W OSTRAWIE

Přál bych si, aby první ročník Transmisje zahájil novou, dlouhou tradici setkávání našich měst a jejich umělců. A jsem rád, že se ostravská (a jedno těšínské) divadla mohou prezentovat v tak dobré společnosti, protože festival působící v této zeměpisné a umělecké aglomeraci až dosud chyběl.

První ročníky festivalů bývají ročníky pilotními a ty slouží jako takové crash-testy, při nichž se metodou ohledáním nečekaných nedostatků určí strategie dalšího, již bezchybného vývoje. V případě festivalu Transmisje to tak úplně neplatí, neboť festival je putovní. Co letos zažívá poprvé Jan Nowara, ředitel Řešovského divadala a iniciátor celého festivalu, bude v příštím roce poprvé zažívat Peter Himič, ředitel divadla v Košicích. A v dalším roce já. Pilotních ročníků bude tolik, kolik bude pořadatelských měst, což kromě každoroční porce oragnizačního adrenalinu bude znamenat i jednu zásadní věc: festival bude s každým rokem zcela jiný.

Jmenovatelem festivalu Transmisje tedy nebude jedno místo, ale jedna myšlenka.

Počtem obyvatel a svou rozlohou je Ostrava v Evropském měřítku malým městem. Byť třetí nejlidnatější město v Čechách má méně obyvatel než například polská Bydhošť. Přesto má 6 profesionálních divadelních scén, vlastní soubor opery, baletu a muzikálu, i další nezávislé umělecké scény. Transmisje jedním z těch dobrých impulzů prezentovat ostravu jako umělecky velmi různorodý celek.

Jiří Nekvasil
ředitel


 
Chciałbym, aby pierwsza edycja Festiwalu TRANS/MISJE rozpoczęła nową, długoletnią tradycję spotkań naszych miast i ich artystów. Bardzo się cieszę, że ostrawskie teatry (i jeden cieszyński) mogą zaprezentować się w tak doborowym gronie, ponieważ dotychczas brakowało takiego festiwalu w tej historycznej i artystycznej aglomeracji.

Pierwsze edycje festiwali bywają edycjami pilotażowymi i służą jako tak zwane crash-testy, podczas których metodą prób i nieoczekiwanych błędów wyznacza się strategie dalszego, prawidłowego rozwoju. W przypadku festiwalu TRANS/MISJE będzie to wyglądało nieco inaczej, ponieważ jest to festiwal wędrowny. To, co dzisiaj przeżywa po raz pierwszy Jan Nowara, dyrektor rzeszowskiego Teatru i inicjator całego festiwalu, w przyszłym roku będzie doświadczeniem Petera Himiča, dyrektor Państwowego Teatru w Koszycach, a w następnym roku również ja. Pilotażowych edycji będzie więc tyle, ile jest miast-partnerów festiwalu. Ta zmienność, oprócz dostarczenia zespołom corocznej porcji organizacyjnej adrenaliny, będzie oznaczała przede wszystkim, że festiwal z każdym rokiem będzie zupełnie inny.

Organizatorem festiwalu TRANS/MISJE nie jest więc jedno miasto, lecz jedna myśl.

Zarówno pod względem ilości mieszkańców, jak i pod względem powierzchni Ostrawa jest małym miastem w skali europejskiej. Będąc trzecim najbardziej zaludnionym miastem w Czechach ma mniej mieszkańców niż na przykład polskie miasto Bydgoszcz. Jednak pomimo tego posiada sześć profesjonalnych scen teatralnych, własny zespół opery, baletu i musicalu oraz inne niezależne sceny artystyczne. TRANS/MISJE są jednym z tych pozytywnych impulsów do zaprezentowania Ostrawy jako bardzo różnorodnej artystycznej całości.

Jiří Nekvasil
dyrektor

 

Gemza Péter, Dyrektor Teatr Narodowy im. Mihála Csokonaiego w Debreczynie

Nagy múltú, de periférián dolgozó, alkotó színházak fognak össze és lépnek a nemzetközi színtérre ezzel a fesztivállal. A vidéki nagyváros, a második főváros rangra törekvő, egyetemmel és élénk kulturális élettel megáldott erős bástyák összefogása ez. Olyan hat országot összefogó mobilitást nyújtó, szellemi közösséget építő lehetőség a fesztivál, amelyben nagy megtiszteltetés alapító tagként részt venni.

A határmenti, kulturális hídként működő városok összefogása példaértékű kulturális és politikai tett is. Bizonyítéka a nyitottságnak, az egymás felé fordulásnak, a kíváncsiságnak. A Transz/Missziók fesztivál remek lehetőséget biztosít arra, hogy partnereinkkel jobban megismerjük egymást, azt, hogy honnan jövünk, milyenek vagyunk, és milyennek képzeljük el a jövőnket. Betekintést nyerünk egymás kultúrájába és munkájába, és olyan szövetségek kovácsolódhatnak itt, amelyek hosszú évekre meghatározhatják a régió színházi jövőjét.

A Csokonai Színház igazgatójaként rendkívül nagy örömmel fogadtam a megkeresést, ugyanis ez a 2018-ban Rzeszów-ban megszülető fesztivál tökéletesen illeszkedik a debreceni színház jövőképébe. Nagy izgalommal készültünk a megmutatkozásra, és reméljük, kivívjuk majd a lengyel közönség tetszését is.

Sokszínű programmal készültünk, amely reményeink szerint megmutatja majd, mit gondolunk Magyarországról, Közép-Európáról, a színházról és a művészetről. Elhozzuk Lengyelországba Visky András erdélyi drámaíró önéletrajzi ihletésű monodrámáját, amely a szerző édesanyjának a közép-európai történelem által meghatározott sorsát idézi fel. Magyarország egyik Európa-szerte ismert írója, Szabó Magda regényének színházi adaptációját is láthatják majd a fesztiválra ellátogatók. Az európaiság jegyében egy angol nyelvű barokk operát, az Acis és Galateát is megmutatjuk Rzeszów-ban, amely az operajátszás melletti elkötelezettségünket hivatott bizonyítani.

Programunkban a színházi előadások mellett helyet kap néptánc műsor és egy kiállítás is, melyek a körülöttünk és velünk dolgozó debreceni művészek tehetségét dicsérik.

Gemza Péter
Igazgató


 
W tym festiwalu łączą się i wkraczają na arenę międzynarodową twórcze teatry o wielkiej przeszłości, ale działające na peryferiach. Miasta-partnerów festiwalu wyróżnia połączenie dużego ośrodka na prowincji, starającego się o rangę drugiej stolicy, z silnym bastionem posiadającym swój uniwersytet i tętniącym życiem kulturalnym. Festiwal umożliwia zbudowanie spajającej, mobilnej społeczności intelektualnej, obejmującej sześć krajów. Udział w nim w roli partnera-założyciela stanowi prawdziwy zaszczyt.

Współpraca miast przygranicznych działających w charakterze pomostu kulturowego jest chwalebnym przykładem działania na polu kulturalnym i politycznym. Jest dowodem otwartości, zwracania się ku sobie, ciekawości. Festiwal TRANS/MISJE stanowi wspaniałą sposobność ku temu, aby lepiej poznać naszych partnerów. Dowiedzieć się, skąd przychodzimy, jacy jesteśmy i jak wyobrażamy sobie naszą przyszłość. Dzięki temu zyskujemy wgląd w swoje kultury i dokonania artystyczne, a nawiązane relacje na długie lata będą określać przyszłość naszych teatrów we wspólnym regionie Europy.

Jako dyrektor Teatru im. Mihály Csokonaiego w Debreczynie przyjąłem zaproszenie do udziału w festiwalu z wielką radością, ponieważ ta impreza, rodząca się w 2018 roku w Rzeszowie, doskonale wpasowuje się w wyobrażenie przyszłości teatru debreczyńskiego. Do wydarzenia przygotowywaliśmy się w atmosferze wielkich emocji. Tym niemniej mamy nadzieję, że zdobędziemy sympatię polskiej publiczności.

Zaprezentujemy różnorodny program, który zgodnie z naszymi oczekiwaniami ukaże to, co myślimy o Węgrzech, Europie Środkowej, o teatrze oraz o sztuce. Przywozimy do Polski monodramat z elementami życiorysu siedmiogrodzkiego dramaturga Andrása Viskyego, w którym autor wspomina o naznaczonym historią środkowo-europejską losie swojej matki. Odwiedzający festiwal będą mogli zobaczyć również adaptację teatralną powieści, jednej z najbardziej znanych w Europie pisarek węgierskich, Magdy Szabó. W Rzeszowie na znak europejskości pokażemy również barokową operę w języku angielskim, „Acis i Galatea”, co jest dowodem naszych zainteresowań i szacunku dla wspólnego dziedzictwa kultury europejskiej.

W naszym programie obok przedstawień teatralnych znajdzie się również program tańca ludowego oraz wystawa twórczości artystów debreczyńskich pracujących obok nas i z nami.

Gemza Péter
Dyrektor

Edvard Keizik, Dyrektor Domu Kultury w Trokach

Laba diena, gerbiami ponai ir ponios,

Esu Trakų karališkojo teatro ir Trakų kultūros rūmų direktorius Edvardas Keizik. Atvykome iš Trakų – nedidelio Lietuvos miesto, suvaidinusio milžinišką vaidmenį Lietuvos valstybės istorijoje.

Trakai – tai buvusi antroji Lietuvos sostinė, kuri žavi ne tik gamta ar pilimis, bet ir istorija, medinių namų architektūra, daugiataute kultūra. Miestelis yra apsuptas ežerų, o vandenų salose ir pakrantėse stūkso – senoji pilis. Tai vienintelė pilis Europoje, kuri pastatyta saloje.

Trakai yra garsūs ne tik savo pilimis, bet ir kitu architektūros paminklu – Švč. Mergelės Marijos Apsilankymo bažnyčia, kurią 1409 m. įsteigė Vytautas Didysis ir kurioje yra stebuklais pagarsėjęs Trakų Dievo Motinos paveikslas. Trakų Dievo Motinos, Lietuvos Globėjos, paveikslo karūnavimo 300 metų jubiliejaus proga, 2018 metai Lietuvoje paskelbti Lietuvos Globėjos, Trakų Dievo Motinos minėjimo metais.

Didžiajam Lietuvos kunigaikščiui atminti bei Lietuvos Valstybės atkūrimo 100-čiui paminėti sukurtas Trakų Karališkojo teatro spektaklis „Karūnos šešėlyje“.
Spektaklyje pasakojama apie Vytauto Didžiojo dramą – neįvykusį karūnavimą, valdovo vizijas apie valstybę. Vytautas – valdovas ir žmogus... Spektaklio scenarijaus autorius ir režisierius Vytautas Mikalauskas.

Festivalio metu jums ir Žešovo žiūrovams bus parodytas režisieriaus Audriaus Juzėno dar šiemet, 2018 m. vasario 16 d., minint Lietuvos valstybės atkūrimo šimtmetį, pasirodęs filmas „Pelėdų kalnas“. Istorinė vaidybinė drama yra apie 1947–1953 m. Lietuvoje susiklosčiusius politinius ir istorinius įvykius, kuomet vyko nuožmus karas tarp nepasidavusių okupacijai krašto gyventojų ir sovietinio režimo, kuriam besipriešinantieji – terorizuojami, žudomi ir tremiami į Sibirą.
Taip pat festivalyje Editos dailės studija pristatys grupę neprofesionalių menininkų ir jų kūrybos originalius darbus parodoje „Šimtmečio akimirkos“. Dailėes parodą „Šimtmečio akimirkos“ sudaro apie 40 orginalių kūrybinių darbų. Menininkai sėmėsi įkvėpimo iš Lietuvos istorijos, paveldo, gamtos ir kultūros ir skiria šiuos darbus Lietuvos Šimtmečio šventei paminėti.

Edvard Keizik
Trakų kultūros rūmų direktorius


Dzień dobry, Szanowni Państwo!
 
Nazywam się Edward Kiejzik, jestem dyrektorem Teatru Królewskiego oraz Domu Kultury w Trokach. Przybyliśmy z Trok – niedużego miasta na Litwie, które odegrało ogromną rolę w historii Państwa Litewskiego.

Troki to druga historyczna stolica Litwy, zachwycająca nie tylko przyrodą czy zamkami, lecz również historią, architekturą domków drewnianych, wielonarodową kulturą. Miasteczko otaczają jeziora, a na wyspie wznosi się stary zamek.

Troki słyną również z kościoła farnego Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny z 1409 roku, wzniesionego przez Witolda Wielkiego. Tu znajduje się cudami słynący obraz Matki Boskiej Trockiej. Z okazji jubileuszu 300-lecia koronacji obrazu rok 2018 został ustanowiony Rokiem Matki Boskiej Trockiej, patronki Litwy.

Dla uczczenia pamięci Wielkiego Księcia Litewskiego oraz upamiętnienia 100-lecia odrodzenia niepodległości Państwa Litewskiego Teatr Królewski w Trokach wystawił sztukę „W cieniu korony“. Sztuka przedstawia dramat Witolda Wielkiego, los władcy, ale i człowieka... Autorem scenariusza i reżyserem spektaklu jest Vytautas Mikalauskas.

Podczas festiwalu zaprezentujemy również film reżysera Audriusa Juozenasa „Sowia góra“, który został nakręcony z okazji 100-lecia odrodzenia Państwa Litewskiego. Jest to dramat historyczny, przedstawiający polityczne i historyczne wydarzenia na Litwie w latach 1947–1953, gdy toczyła się zaciekła walka pomiędzy mieszkańcami Litwy a reżimem sowieckim.

W czasie rzeszowskiego festiwalu Editos dailės studija (Studio Sztuki Edity) w ramach wystawy „Momenty stulecia“ przedstawi amatorską grupę artystów oraz ich oryginalne prace. Na wystawę składa się około 40 oryginalnych prac plastycznych. Artyści czerpali natchnienie z historii Litwy, jej dziedzictwa, przyrody i kultury i zadedykowali swoją twórczość 100-leciu Litwy.

Edvard Keizik
Dyrektor Domu Kultury w Trokach

 

Peter Himič, Dyrektor Generalny Teatru Państwowego w Koszycach

Slovenský deň na premiérovom ročníku festivalu Trans/misje v svojom programe v duchu hlavnej myšlienky festivalu predstavuje slovenské a predovšetkým košické kultúrne prostredie s dôrazom na predstavenie Košíc ako mesta multinárodnostného a multikultúrneho.

Začína otvorením výstavy Slovenského technického múzea v Košiciach „Majstri ducha“, ktorá na 25 paneloch predstavuje najvýznamnejších predstaviteľov vedy a techniky na Slovensku, mnohých s väzbami na Košice. Zaujímavý interkultúrny slovensko-maďarský dialóg (princípom pars pro toto akýkoľvek internacionálny dialóg) v experimentálnom spojení filmovej a divadelnej zložky ponúka prvý celovečerný film natočený a vyrobený v Košiciach „Robinson & Crusoe“, ktorý uvedie jeho režisér Ján Sabol. Deťom, ale nielen im, je určená rozprávka Bábkového divadla v Košiciach „Hľadá sa snehuliak“, v ktorej tuláčka Boni pri hľadaní kamaráta – snehuliaka stretne v Severnom ľadovom oceáne zaujímavé rozprávkové bytosti a zistí veľa nového. Na literárny čaj o piatej pozývajú spisovateľ Karol Horák a literárny vedec Peter Káša.

Večerná časť programu bude patriť divadlu. Výstava Štátnej vedeckej knižnice v Košiciach ukáže, ako sa pred sto rokmi na stránkach divadelného časopisu „Kassai Szinházi Ujság“ („Košické divadelné noviny“) prezentovala košická bohéma. Štátne divadlo Košice, ako jeden z partnerov festivalu, prinesie zo svojho repertoáru hru českého autora Arnošta Goldflama „Doma u Hitlerovcov – historky z kuchyne“, ktorá s iróniou, cynickým humorom a satirou pripomína najdesivejšie udalosti dejín 20. storočia. Lebo smiech je jedným z prostriedkov, ktorý lieči.

Slovenský deň ukončíme pri známych melódiách rôznych žánrov v podaní kapely Peter Balogh trio. Verím, že pre návštevníkov prvého ročníka festivalu TRANS/MISJE v Rzeszowe bude Slovenský a v podstatnej miere Košický deň dňom príjemným a obohacujúcim.

Peter Himič
generálny riaditeľ Štátneho divadla Košice

 

Program Dnia Słowackiego podczas pierwszej edycji Festiwalu TRANS/MISJE przedstawia słowackie, a przede wszystkim koszyckie środowisko kulturalne. W myśl z głównej idei festiwalu szczególny nacisk został położony na pokazanie Koszyc jako miasta wielonarodowościowego i wielokulturowego.

Zaczynamy od otwarcia wystawy Słowackiego Muzeum Techniki w Koszycach „Mistrzowie Ducha”, które na 25 panelach prezentuje najbardziej znanych przedstawicieli nauki i techniki na Słowacji. Wielu z nich było związanych z Koszycami. Interesujący słowacko-węgierski dialog międzykulturowy (w myśl zasady pars pro toto jakiegokolwiek międzynarodowego dialogu) został ukazany w pierwszym filmie fabularnym nakręconym i wyprodukowanym w Koszycach. Film „Robinson & Crusoe”, stanowiący eksperymentalne połączenie sztuki teatralnej i filmowej, przedstawi jego reżyser, Ján Sabol. Z myślą o dzieciach, lecz nie tylko dla nich, Teatru Lalkowy z Koszyc pokaże spektakl „Poszukiwany bałwanek!”. Podczas poszukiwań przyjaciela – bałwanka, włóczęga Boni spotyka na Północnym Lodowym Oceanie ciekawe bajkowe postaci i uczy się wiele nowego. Na five o’clock z literaturą zapraszają pisarz Karol Horák i znawca literatury Peter Káša.

Wieczorna część programu będzie należała do teatru. Wystawa Państwowej Biblioteki Naukowej w Koszycach przedstawia, jak przed wiekami na stronach czasopisma „Kassai Szinházi Ujsag” („Koszyckie czasopismo teatralne”) prezentowała się koszycka bohema. Teatr Państwowy z Koszyc, jako jeden z partnerów festiwalu, przywiezie i pokaże przedstawienie ze swojego repertuaru. Spektakl, według sztuki czeskiego autora Arnošta Goldflama, „W domu u Hitlera – historie od kuchni” z ironią, cynicznym humorem i satyrą przypomina najokrutniejsze wydarzenie XX wieku. Ponieważ śmiech jest jednym ze środków, który leczy.

Dzień Słowacki zakończymy przy znanych melodiach różnych gatunków muzycznych w wykonaniu zespołu Peter Balogh Trio. Wierzę, że dla widzów pierwszego Festiwalu TRANS/MISJE w Rzeszowie, Dzień Słowacki, a w znacznej mierze dzień koszycki, będzie dniem bardzo przyjemnym i ubogacającym.

Peter Himič
Dyrektor Generalny Teatru Państwowego w Koszycach

 

Andriy Matsyak, Dyrektor Generalny i Kierownik Artystyczny Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. Marii Zańkowieckiej


Хочу висловити своє захоплення нашими польськими друзями та колегами в особі Яна Новари та його приятелів і всього колективу театру ім. Ванди Сємашкової, за те, що вони ініціювали та втілили таку гарну ідею – провести фестиваль ТРАНС/МІСІЯ, який об'єднає між собою не лише території, а й цілі народи. Хочу висловити свою вдячність усім, хто допомагає Янові Новарі у Польщі, в прекрасному місті Жешові, проводити цей фестиваль.

Це для нас велика честь та велика радість. Попри те, що мови наші різні – на фестивалі буде присутня одна мова – мова культур, мова мистецтва, мова різних творчих особистостей. Це найголовніше!

Ми привеземо на показ виставу за твором Т. Шевченка «Катерина». Це експериментальна в певному сенсі для нас вистава, але ми дуже радіємо, що ця постановка відвідала дуже багато європейських театральних майданчиків.

Також приїде наш чудовий оркестр, який ми надзвичайно любимо й поважаємо і знаємо, що зокрема варшавська публіка дуже цінує творчість нашого оркестру. З нами приїде фотовиставка андрія Дудуи - священника, капелана, котрий часто перебуває на війні на сході України. Вона продемонструє нашим польським колегам та всім гостям фестивалю, як бореться український народ проти вкрай недоброго та, як виявилося, вкрай агресивного нашого східного сусіда.

Надзвичайно цікавим пунктом нашої програми буде фільм за мотивами нашого пророка Тараса Шевченка «Сліпий». Знятий цей фільм із адаптацією до нинішніх умов, подій, які відбуваються на Сході України. Відзняв його наш режисер Богдан Ревкевич.

Вкотре хочу запросити всю публіку на наші вистави і на вистави інших учасників проекту. Хочу побажати нам та всім колегам із різних країн всього найкращого. Адже найголовнішим є відчуття того, що ви всі є разом, це неоціненне відчуття в світлі подій, які зараз відбуваються в світі загалом.

Особливо приємно, що наш 101-й сезон ми розпочинаємо в колі таких дорогих нам друзів і перед такою вишуканою глядацькою аудиторією.

Многая літ Тобі, ТРАНС/МІСІЄ! Нехай буде вічною наша дружба!

Андрій Мацяк
Генеральний директор

художній керівник
Національного академічного українського драматичного театру імені Марії Заньковецької

 


Chcę wyrazić zachwyt dla naszych polskich przyjaciół, dla Jana Nowary oraz całego zespołu Teatru im. Wandy Siemaszkowej, za ich inicjatywę i urzeczywistnienie wspaniałej idei – zorganizowanie Festiwalu TRANS/MISJE, który jednoczy nie tylko terytoria, ale i narody. Chcę podziękować każdemu, kto pomaga Janowi Nowarze w Polsce, w pięknym mieście Rzeszowie, w organizowaniu tego festiwalu.

Dla nas to ogromny zaszczyt i wielka radość. Pomimo tego, że nasze języki są różne, na festiwalu będzie obecny jeden język – język kultur, język sztuki, język różnych indywidualności twórczych. I to jest najważniejsze!

Przywieziemy sztukę według poematu Tarasa Szewczenki „Kateryna”. Jest to w pewnym sensie eksperymentalny dla nas spektakl, ale bardzo się cieszymy, że to przedstawienie odwiedziło już bardzo wiele europejskich scen teatralnych.

Przyjedzie również nasza cudowna orkiestra, nadzwyczaj lubiana i szanowana nie tylko przez nas. Pokażemy również wystawę fotograficzną Andrija Dudy – kapłana, kapelana, który często bywa na froncie wojennym na Wschodzie Ukrainy. Wystawa pokaże naszym polskim kolegom i wszystkim gościom festiwalu, z jaką determinacją naród ukraiński broni swojej niepodległości, walcząc ze skrajnie agresywnym wschodnim sąsiadem.

Niezwykle ciekawym punktem naszego programu będzie film na podstawie poematu wieszcza Szewczenki „Ślepy”. Fabuła filmu, nakręconego przez reżysera Bohdana Rewkewycza, została przeniesiona do współczesności – wydarzeń rozgrywających się na Wschodzie Ukrainy.

Zapraszam rzeszowską publiczność na nasze przedstawienia i na przedstawienia innych uczestników projektu. Życzę nam i kolegom z innych krajów wszystkiego najlepszego. Najważniejsze jest poczucie, że wszyscy jesteśmy razem, a to nieoceniona wartość w kontekście wydarzeń, które mają miejsce obecnie na całym świecie.

Szczególnie przyjemne jest to, że nasz 101. sezon zaczynamy w gronie drogich nam przyjaciół i przed tak wymagającymi widzami.
Życzę wielu wspaniałych lat TRANS/MISJOM! Niech nasza przyjaźń będzie wieczną!

Andriy Matsyak
Dyrektor Generalny

Kierownik Artystyczny
Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. Marii Zańkowieckiej

 

 

 

Międzynarodowy Festiwal Sztuk TRANS/MISJE zrealizowano dzięki wsparciu:

 

 

 

 

Międzynarodowy Festiwal Sztuk TRANS/MISJE zrealizowano dzięki wsparciu:

 


Powrót
Do festiwalu pozostało