Podsumowanie 2019 roku w Teatrze

Podsumowanie 2019 roku w Teatrze



Koniec roku to zawsze czas podsumowań. Kusimy się na to i my, stwierdzając, że 2019 rok był dla naszego Teatru bardzo owocny! Cztery premiery, trzy zorganizowane przez nas festiwale, nowe inicjatywy i liczne występy na gościnnych scenach w Polsce i poza nią. Były też najwyższe laury dla naszego Zespołu, a przede wszystkim wiele wzruszeń i śmiechu podczas codziennych spotkań ze wspaniałą Widownią. Mówiąc krótko: mamy co wspominać!

 

Z „Szalonymi nożyczkami” w Nowy Rok!

Rok 2019 przywitaliśmy jednym z największych przebojów naszej Sceny. Wydarzenie to stanowi niezaprzeczalny dowód na to, że jaki sylwester taki cały rok! „Szalone nożyczki” w reż. Michała Sławińskiego przyciągały do Teatru takie same rzesze widzów za każdym razem, kiedy pojawiały się w repertuarze.

Boska Marlene na Małej Scenie

Pierwszą premierą w 2019 roku był spektakl poświęcony jednej z największych gwiazd światowego kina – Marlene Dietrich. W tę rolę fenomenalnie wciela się znana i lubiana przez rzeszowską publiczność Mariola Łabno-Flaumenhaft, której na scenie towarzyszy Mateusz Marczydło. Spektakl w reżyserii Jana Szurmieja z piosenkami Marlene Dietrich w znakomitych przekładach Wojciecha Młynarskiego okazał się być wielkim hitem Małej Sceny im. Zdzisława Kozienia. Od premiery w styczniu grany jest niemal nieprzerwanie, zawsze przy pełnej widowni.

Scena Nowej Dramaturgii – nowa inicjatywa Teatru

W 2019 roku w Rzeszowie wystartowała Scena Nowej Dramaturgii, której kuratorami są reżyserka Martyna Łyko oraz dziennikarz, krytyk teatralny i dramatopisarz Witold Mrozek. SND jest platformą skupioną na współczesnych metodach tworzenia opowieści teatralnych, a jej celem rozwijanie projektów i wspólna dyskusja nad tekstami. W lutym w ramach SND w naszym Teatrze odbył się pierwszy Teatralny Speed Dating. Twórcy tekstów i reżyserzy dobrali się w pary, opracowali wspólny projekt, który dalej rozwijał się pod okiem kuratorów. Pierwsze efekty ich pracy mogliśmy zobaczyć w listopadzie i grudniu podczas 6. edycji Festiwalu Nowego Teatru. Wtedy zostały zaprezentowane dwa czytania performatywne, których zalążkiem był Teatralny Speed Dating – „Superbohatera” Michała Łukowicza w reżyserii Beniamina Bukowskiego oraz „Celineczkę” Katarzyny Matwiejczuk w reżyserii Kamili Siwińskiej. Podczas FNT zobaczyliśmy także „Febrę” Aldony Kopkiewicz w reżyserii Martyny Łyko, jako efekt drugiej odsłony Sceny Nowej Dramaturgii. Aldona Kopkiewicz tekst „Febry” napisała w Rzeszowie, przebywając w naszym mieście w ramach I Letniej Rezydencji Literackiej.

Scena Nowej Dramaturgii nie zwalnia tempa. Już w lutym w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej będziemy podziwiać kolejne czytania performatywne zrealizowane przez pary autor – reżyser. W minionym tygodniu ruszył nabór zgłoszeń do kolejnej edycji Teatralnego Speed Datingu i II Letniej Rezydencji Literackiej. Do udziału zapraszamy uzdolnionych pisarzy i reżyserów!

Śmiech i spotkania z gwiazdami podczas 25. RSK

Jedno z wydarzeń, na które rzeszowska publiczność czeka cały rok. Jubileuszowe 25. Rzeszowskie Spotkania Karnawałowe trwały dłużej niż zwykle. Jak co roku, na naszej Dużej Scenie z komediowym repertuarem wystąpiły gwiazdy teatru. W karnawałowy weekend w Rzeszowie gościliśmy Jadwigę Jankowską-Cieślak i Jana Peszka, artystów Teatru Bagatela w Krakowie oraz Annę Guzik, która w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej wciela się w rolę niepokornej matki-polki. Wieczory w teatralnym foyer umilały nam koncerty z cyklu „WINO-ONA-ŚPIEW”, podczas których wystąpili znani muzycy Podkarpacia.

W czasie 25. Rzeszowskich Spotkań Karnawałowych premierę miał pokaz warsztatowy „Igraszki z Szekspirem” przygotowany przez Młodą Scenę Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie pod opieką aktorki Barbary Napieraj.

W ramach Rzeszowskich Spotkań Karnawałowych odbył się także wspomniany już Teatralny Speed Dating, prezentacja prac dyplomowych studentów WSIiZ w Rzeszowie oraz koncert znakomitego pianisty i kompozytora Pawła Kaczmarczyka.

Mistrz i Małgorzata” w Rzeszowie

Nie da się ukryć, że jednym z największych przedsięwzięć teatralnych 2019 roku w naszym Teatrze była realizacja spektaklu „Mistrz i Małgorzata” w reżyserii Cezarego Ibera. Reżyser, znany naszej publiczności za sprawą „Pogorzeliska” Wajdiego Mouawada, w swojej interpretacji zawarł wszystkie najważniejsze przestrzenie genialnej powieści Michaiła Bułhakowa. Do pracy nad spektaklem zaangażowano aż 21 aktorów, w tym kilku gościnnych. Premiera odbyła się 30 marca w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru, a swoją obecnością zaszczycili nas autorzy jednego z najnowszych przekładów powieści - Grzegorz i Leokadia Przebindowie. „Mistrza i Małgorzatę” zagraliśmy w maju w ramach ogólnopolskiej akcji Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego „Bilet do Teatru za 350 gr”. Ogromna kolejka, która ustawiła się przed Teatrem już od rana zaparła nam dech w piersiach! Spektakl wziął również udział w II edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuk TRANS/MISJE w Koszycach na Słowacji oraz reprezentował nasz Teatr podczas 06. Festiwalu Nowego Teatru.

Tadeusz Nalepa powrócił do rodzinnego miasta

Kolejna premiera w 2019 roku odbyła się już 27 kwietnia. Tym razem zaproponowaliśmy widzom powrót do Rzeszowa lat 60-tych. Pomysł spektaklu o pochodzącym z naszego miasta ojcu polskiego bluesa Tadeuszu Nalepie zrodził się w głowie reżysera i jednocześnie autora sztuki, również rzeszowianina, Tomasza Mana. „Kiedy byłem małym chłopcem” to spektakl przepełniony piosenkami grup Blackout i Breakout, oparta na wątkach biograficznych opowieść o młodych latach Nalepy i początkach jego muzycznej drogi. Aby jak najlepiej oddać ducha atmosfery koncertów legendarnej grupy w Rzeszowie, po raz kolejny postanowiliśmy wyjść ze sztuką poza Teatr. Spektakl jest grany w podziemiach rzeszowskiego Rynku. Jego premiera i kolejne pokazy przyciągnęły fanów Tadeusza Nalepy, a także osoby, które współpracowały z nim lub znały go osobiście.

Sztuka wybrzmiała też w innej formie. Pod koniec wakacji w Programie III Polskiego Radia miała miejsce premiera słuchowiska zrealizowanego na podstawie spektaklu, w którym można usłyszeć naszych aktorów.

Teatr otwarty na najmłodszych

W 2019 roku postanowiliśmy otworzyć się na najmłodszych i zorganizować Dzień Dziecka w Teatrze pod hasłem „Dzieciaki za kulisami”. 1 czerwca mnóstwo dzieci odbyło wycieczkę po Teatrze i dowiedziało się, jak wygląda praca aktorów, garderobianych, krawcowych, czy pracowników technicznych. Po najciekawszych, zazwyczaj niedostępnych zakamarkach małych ciekawskich i ich rodziców oprowadził wieloletni producent teatralny i dobry duch naszego Teatru Jerzy Lubas.

Niedługo potem, bo 6 czerwca nasi artyści wystąpili przed szczególną publicznością. Na Dużej Scenie im. Marii Zańkowieckiej w Narodowym Akademickim Ukraińskim Teatrze Dramatycznym we Lwowie nasze „Przygody Koziołka Matołka” w reżyserii Sławomira Gaudyna obejrzało ponad 700 dzieci i Pierwsza Dama RP Agata Kornhauser-Duda, która była organizatorem wydarzenia. We Lwowie gościliśmy z okazji obchodów V Polsko-Ukraińskiego Dnia Dziecka.

W 2019 roku kontynuowaliśmy także współpracę ze szkołami. W kwietniu na naszej Dużej Scenie odbył się finał III Podkarpackiego Konkursu Teatrów Szkolnych „Z książką w tle” organizowanego przez Akademickie Liceum Ogólnokształcącego przy WSIiZ w Rzeszowie. Nieco później, w ciągu zaledwie kilku godzin przez naszą Scenę przewinęła się plejada postaci literackich za sprawą uczestników konkursu literacko-teatralnego „Bohaterowie naszych lektur” organizowanego przez SP nr 13 w Rzeszowie, któremu patronujemy od lat. W Jury konkursu zasiadła znakomita aktorka naszego Teatru Małgorzata Machowska.

Lwów nie oddamy” jednym z najlepszych spektakli w Polsce

Wielu niezapomnianych przeżyć i powodów do dumy dostarczył nam spektakl „Lwów nie oddamy” w reżyserii Katarzyny Szyngiery, którego premiera odbyła się w sierpniu 2018 roku. W roku 2019 spektakl wziął udział w najważniejszych festiwalach teatralnych w Polsce. Z licznych wyjazdów w różne strony kraju, kilkakrotnie wracaliśmy z nagrodami. „Lwów…” gościł na 39. Warszawskich Spotkaniach Teatralnych, 54. Przeglądzie Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT w Szczecinie (gdzie zdobył Grand Prix czyli Wielką Nagrodę Publiczności), 14. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni (Nagroda Specjalna Jury), XII Spotkaniach Teatralnych „Bliscy Nieznajomi” w Poznaniu, Festiwalu Kierunek Wschód III w Białymstoku oraz Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Boska Komedia w Krakowie (Druga nagroda aktorska dla Oksany Czerkaszyny).

W 25. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego Nagrodę Zespołową za grę w spektaklu otrzymali aktorzy: Oksana Czerkaszyna, Dagny Cipora, Małgorzata Machowska, Mateusz Mikoś, Piotr Mieczysław Napieraj, Jacek Sotomski i Robert Żurek. Ponadto Oksana Czerkaszyna została uznana najlepszą aktorką Konkursu!

Recenzje, wywiady z twórcami i artykuły o spektaklu pojawiły się w wielu ogólnopolskich czasopismach. Za jego sprawą nasz Teatr kilkakrotnie został wymieniony w ankiecie „Najlepszy, najlepsza, najlepsi w sezonie 2018/2019” (miesięcznik „Teatr”).

Aktorzy spektaklu Oksana Czerkaszyna i Piotr Mieczysław Napieraj znaleźli się także w „Subiektywnym spisie aktorów teatralnych. Edycja dwudziesta siódma” Jacka Sieradzkiego.

Na gościnnych scenach

2019 rok obfitował w występy naszego Zespołu na gościnnych scenach, nie tylko ze spektaklem „Lwów nie oddamy”. W trasę po Podkarpaciu wyjeżdżaliśmy wielokrotnie ze spektaklem „Sprawiedliwi. Historia rodziny Ulmów” autorstwa i w reżyserii Beniamina Bukowskiego. Jego pokaz uświetnił m.in. obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką, które odbyły się w rodzinnej wsi rodziny Ulmów - Markowej. Ze spektaklem dotarliśmy do różnych zakątków Podkarpacia, dając lekcję historii młodzieży szkolnej i dorosłym.

Kilkakrotnie poza Rzeszów wyjeżdżaliśmy też ze spektaklem „Serce bez granic” w reżyserii Sławomira Gaudyna. Teatralny portret misjonarza ks. Kardynała Adama Kozłowieckiego został wystawiony m.in. w Sandomierzu z okazji 93. Światowego Dnia Misyjnego.

Koniec wakacji był czasem działalności naszej Sceny Wędrownej. Jak w poprzednich latach, wyruszyliśmy w trasę ze spektaklem „Wyżej niż połonina. Saga w VI aktach”. Historię zaczerpniętą z życia legendarnych bieszczadników. Oczywiście nie mogło nas zabraknąć w takich miejscach, jak Cisna, czy Ustrzyki Dolne. Zaproszono nas także w odleglejsze od Bieszczadów części regionu.

Uwaga remont!

Wraz z zakończeniem sezonu 2018/2019 rozpoczęła się przebudowa naszej Dużej Sceny, którą zapowiadaliśmy już od jakiegoś czasu. Miała ona na celu powiększenie okna scenicznego i zarazem spektrum oglądanego przez widzów, a także poprawienie jakości dźwięku i oświetlenia. Dzięki tym zabiegom mamy możliwość wystawiania bardziej skomplikowanych scenograficznie sztuk. Duża Scena po remoncie została oddana do użytku w połowie listopada. Tydzień później, zaprezentowały się na niej najlepsze spektakle z całej Polski w ramach 6. edycji Festiwalu Nowego Teatru.

Kultura i sztuka państw czworoboku

Po ogromnym sukcesie zeszłorocznej I edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuk TRANS/MISJE Rzeszów-Koszyce-Ostrawa-Debreczyn-Lwów-Troki, który został świetnie przyjęty przez rzeszowian i odwiedzających nasze miasto turystów, postanowiliśmy nie próżnować w wakacje. Ponieważ II edycja tego dużego przedsięwzięcia, zgodnie z jego wędrownym charakterem, miała się odbyć w Koszycach na Słowacji, Teatr im. Wandy Siemaszkowej postanowił zorganizować w Rzeszowie nieco inne, lecz równie inspirujące międzynarodowe wydarzenie interdyscyplinarne. Do współpracy zaprosiliśmy teatry z Litwy, Ukrainy i Gruzji. Tak powstał Międzynarodowy Festiwal TRANS/MISJE – Wschód Sztuki Rzeszów-Batumi-Odessa-Wilno. W czasie czterech gorących sierpniowych dni, w różnych przestrzeniach miasta można było wziąć udział w spektaklach, koncertach, wystawach i pokazach filmowych prezentowanych przez kraje kulturalnego czworoboku. Wydarzenie spotkało się z uznaniem uczestników Festiwalu, publiczności i krytyków. Festiwal został wymieniony w Subiektywnym Alfabecie Teatralnym 2019 Arama Sterna z czasopisma „Menażeria”, który pisze: „Mała edycja rzeszowskich TRANS/MISJI, zapamiętana przede wszystkim, jako bardzo muzyczna. Jednak to największe wrażenie pozostawiło w pamięci zaproszenie do Rzeszowa zespołów teatralnych z Odessy oraz Batumi! Oni właśnie potrafili zupełnie wyrwać widzów na kilka godzin ze świata elektronicznych impulsów i dokuczliwych informacyjnych megabitów. A do tego wszystko to tylko za 5-10 zł od spektaklu lub wydarzenia! Inne festiwalowe miasta mogą tylko pozazdrościć Podkarpaciu tak hojnego dofinansowania Kultury.”

TRANS/MISJE II w słowackich Koszycach

Teatru im. Wandy Siemaszkowej jako pomysłodawcy Międzynarodowego Festiwalu Sztuk TRANS/MISJE nie mogło zabraknąć podczas jego II edycji, która odbyła się we wrześniu w słowackich Koszycach. Wraz z innymi podkarpackimi instytucjami kultury zaprezentowaliśmy tam 11 września swój program narodowy. Podczas Dnia Polskiego słowacka publiczność wzięła udział w otwarciu wystawy pt.Wirtuozi graficznego warsztatu. Europejska i polska grafika artystyczna ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Rzeszowie", poznała zwycięzców 16. Międzynarodowego Biennale Plakatu Teatralnego Konkurs Młodych Koszyce-Rzeszów 2019, obejrzała spektakl „Faust” w wykonaniu Teatru „Przedmieście”, „Koniec, początek – SOMA” – koprodukcję Teatru im. Wandy Siemaszkowej i Teatru O.de.la., Koncert Moniuszkowski w wykonaniu Filharmonii Podkarpackiej oraz spektakl „Mistrz i Małgorzata” w reż. Cezarego Ibera. W jednym z klimatycznych koszyckich klubów odbył się także koncert pieśni żydowskich w wykonaniu aktorki naszego Teatru Małgorzaty Pruchnik-Chołki, również świetnie przyjęty przez liczną publiczność. 

Ermida albo Królewna pasterska” czyli pierwszy spektakl Sceny Dworskiej

Pierwszą premierą w sezonie 2019/2020 była „Ermida albo Królewna pasterska” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego w reżyserii Jana Nowary. Realizacja dramatyzowanej sielanki z XVII wieku jednocześnie powołała do życia Scenę Dworską Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, której celem jest przypominanie i nadawanie nowego blasku wspaniałym, choć tak często zapomnianym dziełom literatury polskiej. W pracy nad „Ermidą…” nasi aktorzy zmierzyli się z trudnym językiem literackim doby baroku. Teatralna zabawa w intrygi i namiętności została wzbogacona efektownymi strojami oraz scenografią nawiązującą do realiów teatrów dworskich. Wielkie znaczenie dla spektaklu ma muzyka, napisana przez znakomitego kompozytora Wojciecha Głucha. Premiera miała miejsce 17 listopada w Sali Balowej Muzeum-Zamku w Łańcucie – rezydencji, która w przeszłości należała do autora tekstu.

Spektakl został zakwalifikowany do udziału w V edycji Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa”.

Ja i/czy wspólnota” czyli 06. Festiwal Nowego Teatru

W dniach 28 listopada – 5 grudnia w Rzeszowie gościliśmy teatry i artystów z całej Polski, którzy zaprezentowali się w ramach 06. Festiwalu Nowego Teatru – 58. Rzeszowskich Spotkań Teatralnych. W ramach tegorocznego FNT odbyło się aż 27 wydarzeń. Publiczność mogła zobaczyć siedem spektakli konkursowych, trzy spektakle teatrów niezależnych oraz trzy czytania performatywne powstałe w ramach Sceny Nowej Dramaturgii. Wzięliśmy udział także w otwarciu dwóch wystaw, w panelu dyskusyjnym, promocji książki i koncercie. W ramach FNT, zaprosiliśmy widzów do udziału w spektaklu finałowym, zgodnie z tradycją, było to przedstawienie studentów szkoły teatralnej. Nowością było powołanie nurtu OFF-KONTEKSTY, który miał na celu prezentację propozycji teatrów niezależnych. Wszystkie zostały wystawione na gościnnej scenie Teatru Maska. Po raz pierwszy przyznana przez jury dziennikarskie nagroda główna nosiła imię tragicznie zmarłej w 2018 roku współtwórczyni Festiwalu Nowego Teatru Joanny Puzyny-Chojki. Otrzymał ją spektakl „Staff Only” Biennale Warszawa w reżyserii Katarzyny Kalwat. Jury postanowiło (również po raz pierwszy) przyznać także honorową nagrodę specjalną spektaklowi „Aktorzy koszalińscy, czyli komedia prowincjonalna” Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie w reżyserii Piotra Ratajczaka. Laureatem nagrody publiczności został spektakl „Idioci” Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi w reżyserii Marcina Wierzchowskiego.

Ilość przybyłych na Festiwal gości, liczba informacji na jego temat w mediach umocniły nas w przekonaniu, że Festiwal Nowego Teatru z roku na rok zyskuje na popularności i znaczeniu.

Nie samą grą żyje Teatr

2019 rok obfitował także w pozasceniczne spotkania twórców z widownią. Zorganizowaliśmy spotkania Dyskusyjnego Klubu Teatralnego, które dotyczyły spektakli „Pogorzelisko”, „Mistrz i Małgorzata”, „Kiedy byłem małym chłopcem” i „Marlene Dietrich – Błękitny Anioł”. Rozmowy o teatrze odbywały się także codziennie podczas 06. Festiwalu Nowego Teatru i mimo późnej pory uczestniczyło w nich wielu pasjonatów teatru. W programach organizowanych przez nas festiwali zawsze znalazło się miejsce dla muzyki i sztuk plastycznych, a wystawa prac 16. edycji Międzynarodowego Biennale Plakatu Teatralnego wędrowała po sąsiednich krajach. Można ją było podziwiać m.in. w Czechach i na Litwie.

W październiku w Szajna Galerii odbył się współorganizowany przez nas od lat VII Najazd Awangardy na Rzeszów, którego pomysłodawcą i opiekunem jest dr Stanisław Dłuski z Uniwersytetu Rzeszpwskiego. To coroczne wydarzenie jest okazją do zapoznania się z twórczością najlepszych poetów Podkarpacia.


 

Podsumowując, rok 2019 w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej był pełen sukcesów, ekscytujących przeżyć, ale i ciężkiej pracy. Mamy nadzieję, że dotychczasowe osiągnięcia staną się inspiracją, która pozwoli nam działać jeszcze więcej i lepiej. Przed nami mnóstwo nowych wyzwań, a już dziś teatralny sylwester z Edith Piaf, więc mówimy: do siego roku!