UNIKATOWA PUBLIKACJA !

UNIKATOWA PUBLIKACJA !



Teatralne życie kostiumu. Wybrane projekty kostiumów do spektakli wystawianych w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie w latach 1957-2020

 

Archiwum Państwowe w Rzeszowie oraz Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie są autorami nowej publikacji pt. Teatralne życie kostiumu. Wydany pod koniec 2021 roku album prezentuje wybrane projekty kostiumów do spektakli wystawianych w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie w latach 1957-2020. Unikatowe wydawnictwo już wkrótce będzie można nabyć w Archiwum Państwowym w Rzeszowie.

 

Jak czytamy we wstępie napisanym przez związaną z rzeszowskim Teatrem Aldonę Szczygieł-Kaszubę: „Pomysł opracowania (…) publikacji pojawił się wśród pracowników Archiwum Państwowego w Rzeszowie, zajmujących się zbiorami pochodzącymi z Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Zachwycili się projektami kostiumów i zapragnęli, aby w jakiejś formie mogły wyjść z szuflad, szaf, regałów i teczek (skądinąd świetnie opracowanych) z powrotem na świat i aby więcej osób mogło je zobaczyć. Teatrowi im. Wandy Siemaszkowej – „producentowi” i pierwotnemu właścicielowi tych dzieł, a z pewnością głównej przyczynie ich powstania – zabłysły oczy. Czyż nie jest to rewelacyjna okazja do tego, aby zachować w zbiorowej pamięci dla potomnych ślady teatru? Tego konkretnego rzeszowskiego teatru.”

Prace nad publikacją trwały od marca do grudnia 2021 roku i zaangażowali się w nie pracownicy obu instytucji. Wydawnictwo ma formę albumu prezentującego projekty kostiumów do wybranych spektakli Teatru z lat 1957-2020. Wybór projektów, którego w dużej mierze dokonał wieloletni artysta-grafik „Siemaszki” – także autor scenografii i kostiumów, odpowiedzialny za opracowanie graficzne i skład publikacji – Krzysztof Motyka podyktowany był przede wszystkim ich wizualną atrakcyjnością. Twórcy albumu starali się pokazać różnorodność stylów i myślenia scenografów o kostiumie. Projekty ułożone są w porządku chronologicznym, ponieważ celem wydawnictwa jest także ukazanie historii Teatru przez pryzmat zmian, jakie przez lata zaszły w myśleniu o teatralnym kostiumie oraz pewnych stałych, które nie uległy zmianie mimo upływu czasu. Dolna granica – rok 1957 – wynika z faktu, że z pierwszych kilkunastu lat działalności Teatru nie zachowało się wiele kompletów projektów. Górna granica – 2020 rok – podyktowana jest chęcią zaprezentowania także prac współczesnych. Spośród ponad 450 premier z lat 1957-2020 wybrano 95.

Wydawnictwa nie byłoby bez ponad 50 scenografów, których projekty tworzą album. Pokazują one różne sposoby myślenia o teatrze, techniki pracy, ale również teatralne zainteresowania ich autorów. Album prezentuje prace zarówno wieloletnich i etatowych scenografów, jak i tych pojawiających się w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej przy okazji produkcji pojedynczych inscenizacji. Znajdują się w nim projekty m.in. Salomei Gawrońskiej, Zdzisława Koreleskiego, Jerzego Szymańskiego, Ireny Perkowskiej, Wojciecha Krakowskiego, Wacława Ujejskiego, Wojciecha Siecińskiego, Zofii de Ines, Anny i Tadeusza Smolickich, Macieja Preyera. Na końcu książki znajduje się alfabetyczny spis scenografów, których prace znajdują się w albumie wraz z wykazem wszystkich premier Teatru im. Wandy Siemaszkowej, przy których dane osoby pracowały w charakterze projektanta kostiumów.

Wydawcy albumu podkreślają, że książka nie jest studium kostiumu z najnowszej historii teatru i nie stanowi opracowania naukowego. Jej celem jest popularyzacja sztuki teatru. Mają jednak nadzieję, że okaże się przydatna także do celów naukowych i zachęci badaczy czy studentów scenografii do zajrzenia do bogatej, świetnie opracowanej i uporządkowanej dokumentacji teatralnej znajdującej się w Archiwum Państwowym w Rzeszowie. Aby osobom zainteresowanym skrócić drogę do źródeł, przy każdym z zestawów projektów do poszczególnych sztuk podana jest sygnatura archiwalna. Najnowsze projekty znajdują się wciąż w Archiwum Zakładowym Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, które również można odwiedzić.

Album ma jednak przede wszystkim zaciekawić osoby niezwiązane zawodowo z teatrem i te, które o teatrze wiedzą niewiele. Z myślą o nich w książce zamieszczony został krótki tekst Słowo o teatralnym życiu kostiumu…, a także wypowiedzi ludzi teatru – scenografów, aktorów, krawcowej czy opiekunki teatralnego magazynu kostiumów. Zamieszczone zostały w nim również archiwalne i aktualne zdjęcia teatralnych pracowni krawieckich. Wydawcy mają nadzieję, że album zachęci jego odbiorców do odwiedzania Archiwum Państwowego w Rzeszowie, które jest skarbnicą większej ilości prac, a także do odwiedzania Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, zainteresowania się historią i współczesnością jednego z najważniejszych miejsc na kulturalnej mapie Podkarpacia.

Wstęp oraz teksty uzupełniające album zostały przetłumaczone na język angielski, aby z publikacją mogli zapoznać się także cudzoziemcy, zwłaszcza goście odwiedzający obie instytucje.

 

TEATRALNE ŻYCIE KOSTIUMU

 

Wydawca: Archiwum Państwowe w Rzeszowie

Partner: Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie

Koncepcja wydawnictwa: Izabella Frużyńska, Monika Midura, Krzysztof Motyka, Aldona Szczygieł-Kaszuba

Wybór projektów, opracowanie graficzne, skład: Krzysztof Motyka

Redakcja wydawnictwa, opracowanie i redakcja tekstów: Monika Midura

Tłumaczenia: Katarzyna Beściak-Kocur

 

Rzeszów 2021

ISBN 978-83-955599-9-0

 


Galeria: