Przestrzenie Sztuki
Program Przestrzenie Sztuki narodził się z potrzeby wsparcia i zapewnienia warunków pracy artystom niezależnym przy wykorzystywaniu istniejącej infrastruktury. Jego idea opiera się na czterech filarach – artystycznym, edukacyjnym, społecznym i prozdrowotnym, a głównym zadaniem operatorów jest umożliwienie artystom niezależnym (pozbawionym na co dzień „stałego adresu”) i lokalnym środowiskom prezentacji ich przedsięwzięć, rozwijanie oferty edukacyjnej i animacyjnej oraz rozwój publiczności. Dotychczas taneczne Przestrzenie Sztuki działały w Białymstoku, Katowicach, Kielcach, Lublinie i Łodzi, a teatralne – w Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Rzeszowie i Zielonej Górze.
Działania w ramach programu to m.in.: prezentacje spektakli, rezydencje twórcze, warsztaty i projekty edukacyjne, projekty animacyjne i społeczne, szkolenia i coaching dla artystów, wspieranie badań w zakresie sztuki, udostępnianie sal warsztatowych oraz wsparcie promocyjne artystów.
W ramach tanecznych i teatralnych Przestrzeni Sztuki w latach 2020-2022 odbyło się ponad 6 tys. wydarzeń artystycznych i edukacyjnych, które zgromadziły ponad 750 tys. odbiorców. W działania włączyło się także ponad 400 instytucji i podmiotów partnerskich.
W tym roku wybrano pięciu Operatorów programu Przestrzenie Sztuki Teatr:
- Teatr Lubuski w Zielonej Górze,
- Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie,
- Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie,
- Centrum Kultury w Lublinie,
- Fabryka Sztuki w Łodzi.
Program Przestrzenie Sztuki organizowany jest przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca pod auspicjami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
+
PROGRAM 2023 Przestrzeni Sztuki w Rzeszowie
KIESZENIE PEŁNE WSPOMNIEŃ - WSPÓŁRACA Z NIEZALEŻYNYMI ARTYSTAMI
Dwukrotna prezentacja przedstawienia pt. „Kieszenie pełne wspomnień”, które powstanie w wyniku pracy warsztatowej i bazować będzie na wspomnieniach z dzieciństwa uczestników warsztatów, w artystyczny sposób odnosić się będzie też do tradycji i kultury Podkarpacia. Inspiracją stanie się również dzieciństwo Tadeusza Kantora spędzone w Wielopolu Skrzyńskim, młodzieńcze lata w Tarnowie i dorosła twórczość teatralna, malarska i pisarska artysty w Krakowie. Tytuł spektaklu nawiązuje do rozważań Tadeusza Kantora o kieszeniach jako tych „szczególnych schowkach (…), które przechowują skrawki naszej pamięci, banalnych czynności i zdarzeń, będąc jednocześnie pamiątkami, dowodami, artefaktami i świadkami historii”.
Szczególnego znaczenia nabierają kieszenie dziś, gdy szukamy odpowiedzi na trudne pytania w przeszłości i doświadczeniach pokoleń. Kiedy w naszych miastach pojawili się przybysze z kraju ogarniętego wojną, w kieszeniach swoich płaszczy i kurtek niosąc skrawki pamięci niedawnych miejsc i zdarzeń, wspomnienia o swoich bliskich.
Inspiracją do powstania scenariusza spektaklu będzie twórczość teatralna, malarska i pisarska Tadeusza Kantora, a także doświadczenia własne artystów i opowieści mieszkańców Rzeszowa. Autorzy i twórcy spektaklu to niezależni artyści skupieni wokół postaci Tadeusza Kantora i formacji teatralnej Latający Teatr Kantorowi, no co dzień zajmujący się reżyserią działań w teatrze offowym i w ruchu amatorskim, pracujący zarówno z młodzieżą, jak i dorosłymi na terenie całej Polski (Poznań, Maszewo, Racibórz, Tomaszów Mazowiecki, Lublin, Jaworzno, Katowice, Rzeszów). Opiekę reżyserską będzie pełniła Joanna Gerigk, reżyserka wywodząca się z ruchu amatorskiego oraz teatru offowego.
SCENA FRESH
Zupełnie „fresh” teksty zostaną zaprezentowane w formie czytań performatywnych przez młodych twórców i aktorów. Do współpracy zaprosimy niezależnych artystów, którzy stawiają pierwsze kroki na polskiej scenie teatralnej, a do czytania samych tekstów – młodych aktorów: studentów i absolwentów szkół teatralnych. Na warsztat wezmą sztuki jeszcze niewystawiane, którymi dysponujemy, napisane przez młodych twórców specjalnie z myślą o wystawieniu na teatralnych deskach. W ramach projektu planujemy organizację trzech performatywnych czytań tekstu dramatycznego.
REZYDENCJA ARTYSTYCZNA
W Teatrze im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie od kilku lat odbywają się rezydencje literackie, których efektem są różne, zawsze wysokiej jakości artystycznej, teksty dramatyczne. W tym roku zorganizujemy rezydencję fotograficzną – fotograf/ fotografka dostaną możliwość wejścia z aparatem za kulisy pracy Teatru, na potrzeby projektu udostępnione zostaną nieznane widzom zakamarki, ale również miejsca pracy ludzi i także te osoby, których na co dzień nie widać (obsługa sceny, administracja Teatru). Efektem tej pracy będzie publikacja – album ze zdjęciami powstałymi w ramach rezydencji ukazującymi inne oblicze Teatru.
POEZJA W TEATRZE
Udział w poprzednich edycjach programu Przestrzenie Sztuki pozwolił nam zainicjować i rozwinąć współpracę z prężnie działającym na Podkarpaciu środowiskiem poetyckim. W roku 2023 planujemy nowe formuły spotkań artystycznych inspirowanych twórczością polskich artystów – poetów, malarzy, muzyków. Każdorazowo wydarzenie będzie składało się z trzech części – części edukacyjnej, poznawczej (warsztaty, konferencja) oraz artystycznej (koncert i prezentacja poezji). Ważnym elementem będzie połączenie dwóch odmiennych, choć bliskich sobie dziedzin i znalezienie wspólnej przestrzeni tj.: kolaż i poezja w twórczości Wisławy Szymborskiej; ikony, które nie są ikonami (jak u Jerzego Nowosielskiego); modlitwy zawarte w niereligijnych piosenkach – wierszach, czy poezja zaśpiewana z przekąsem, przewrotnie, mocno i na rockowo, a jednocześnie z dbałością o słowo, język i spójność muzyczną.
W ramach projektu planujemy 3 wydarzenia, każde składające się z 3 modułów:
- „Wyklejanki” (warsztaty literacko-plastyczne inspirowane wierszami i kolażami autorstwa Wisławy Szymborskiej wraz z wystawą kolaży wykonanych przez uczestników warsztatów), prezentacja poezji Wisławy Szymborskiej i „Loteryjka u Pani Wisławy”, czyli koncert z autorskimi piosenkami do wierszy Wisławy Szymborskiej w wykonaniu pieśniarek i piosenkarek z Rzeszowa m.in. Gaba Janusz, Monika Adamiec, Justyna Król, Natalia Szott, Dagny Mikoś, Małgorzata Pruchnik-Chołka. Wśród kompozytorów: Gaba Janusz, Piotr Madura, Krzysztof Mroziak, Tomasz Jachym.
- MODLITWY – NIEMODLITWY – konferencja/sympozjum artystyczne „Rozmowy przy Nowosielskim” – opowieści o Jerzym Nowosielskim, inspirowane jego twórczością – pismami, obrazami oraz osobistymi spotkaniami z artystą. Wśród prelegentów m.in. uczeń Nowosielskiego – Janusz Pokrywka – scenograf, reżyser, malarz, a także historycy sztuki, pasjonaci twórczości artysty. W ramach wydarzenia odbędzie się także prezentacja wybranej – korespondującej z tematem – poezji oraz koncert muzyczny „Modlitwy – Niemodlitwy” z piosenkami, które pochodzą z repertuaru muzyki rozrywkowej, ale zyskując nową interpretację, stają się modlitwami. Podobnie jak obrazy Jerzego Nowosielskiego malowane w stylu ikon, choć są obrazami na płótnie – pisane z wielką duchowością (jak przy modlitwie) stają się ikonami świeckimi. Wydarzenie zorganizowane zostanie w Klasztorze o.o Dominikanów w Rzeszowie.
- „Ą, Ś, Ć, Ź, Ń” czyli dykcja, recytacja i emisja głosu dla każdego. W ramach wydarzenia odbędzie się wieczór poezji, koncert zespołu „Wieża Bajzel” oraz warsztaty muzyczne i zabawy dykcyjne z uczestnikami wydarzenia. „Wieża Bajzel” to zespół muzyczny, w skład którego wchodzą trzy artystki, które komponują i piszą piosenki w nurcie poezji śpiewanej. Z kobiecą delikatnością śpiewają ballady i bluesowe piosenki, nie stroniąc od mocniejszego rockowego brzmienia. Na koncert składają się ich autorskie utwory opatrzone opowieściami o poezji i trudach twórczych. W ramach spotkania odbędą się także warsztaty dykcyjne z elementami emisji głosu dla uczestników koncertu.
SUPERBOHATER
Trzy cykle warsztatów teatralnych zrealizowanych w oparciu o metody pracy z grupą i działania improwizowane oraz performatywne „Co by było gdyby…”, zakończone autorskimi pokazami powarsztatowymi, inspirowanymi historią miejsc, ludzi, bohaterów oraz wydarzeń dawnych i przyszłych czasów. Zadanie prowadzone będzie z udziałem społeczności wybranych miejsc w województwie podkarpackim – uczestników projektu zapytamy o to, kto jest dla nich lokalnym bohaterem, ważną osobą w perspektywie miejsca, w którym mieszkają/ z którego się wywodzą.
Historia i kreatywna twórczość spotkają się w jednym miejscu i czasie. Wspólnie z uczestnikami wydarzenia zbudowana zostanie spójna i niepowtarzalna opowieść. Projekt wzbogacony będzie o interakcję z publicznością, która może wpływać na kształt przedstawienia. Będą to szczególne działania artystyczne, dzięki którym mieszkańcy-uczestnicy warsztatów będą mieli okazję poznać kulisy powstawania spektaklu oraz współtworzyć go. Damy im także możliwość podnoszenia swoich kompetencji kulturalnych oraz zawodowych (np. nauczycielom, trenerom, instruktorom).
W ramach projektu powstaną trzy niezależne pokazy powarsztatowe. Scenariusze do każdego z nich zostaną przygotowane wraz z uczestnikami warsztatów na podstawie dostępnych źródeł historycznych i marzeń o tym: „Co by było gdyby…” do Pałacu Lubomirskich w Przemyślu wpadł na kawę Leonardo da Vinci lub Wojak Szejk ze swoim psem? / Czy miasto Dynów założył Posejdon? / „Co by było gdyby…” w 1358 r. król Kazimierz Wielki nie zezwolił Świętosławowi Gryficie na lokację miasta na prawie średzkim? / „Co by było gdyby …” rzeka Strwiąż w Ustrzykach Dolnych wpływała do Oceanu Spokojnego, a nie do Morza Czarnego?.
Osobą prowadzącą i reżyserem działań będzie reżyser, performer, trener techniki improwizacji Przemysław Buksiński. Warsztaty będą odbywały się w trzech miastach Podkarpacia – propozycje (do wyboru): Dębica, Ustrzyki Górne, Przemyśl, Biłgoraj, Dynów.
Projekt bazuje przede wszystkim na idei angażowania lokalnej społeczności do współtworzenia nowej opowieści teatralnej poprzez czerpanie z doświadczeń życiowych uczestników warsztatów i lokalnej społeczności. Poza wymiarem społecznym, ma też dużą wagę edukacyjną – przyczyni się do aktywizacji wybranych grup i zwiększenia ich kompetencji kulturowych.
Realizacja poszczególnych cyklów warsztatów wraz z finalnym pokazem planowana jest między sierpniem a listopadem 2023, działania przygotowawcze rozpoczną się w czerwcu. Odbiorcami pokazów będą ludzie młodzi, dorośli i seniorzy, przede wszystkim z miejsc, w których projekty będą realizowane.
Teatr w sieci/ NATENCZAS
W ramach projektu zorganizowane zostaną warsztaty teatralne przeznaczone dla uczniów szkół/placówek podstawowych i ponadpodstawowych. Zaangażowani w roli edukatorów aktorzy prowadzić będą warsztaty (próby) on-line oraz/lub na żywo z młodzieżą, mające na celu przygotowanie mini-spektakli. Finał zadania odbędzie się na żywo na deskach Teatru. Do udziału w projekcie wybrane zostanie dwadzieścia grup warsztatowych z placówek edukacyjnych z całego województwa podkarpackiego.
Teatr im. Wandy Siemaszkowej ma doświadczenie w realizacji takich działań, w roku 2020 po raz pierwszy zorganizowaliśmy analogiczny projekt, którego celem było wsparcie nauczycieli i uczniów, którzy w związku z pandemią i wprowadzonymi obostrzeniami, zostali zmuszeni do odbywania lekcji i zajęć dodatkowych w formie zdalnej, w latach 2021–2022 odbyły się kolejne dwie edycje warsztatów – w ramach Przestrzeni Sztuki – z finałem na Dużej Scenie Teatru. Zaproponowane formy działań spotkały się z ogromnym zainteresowaniem szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Dzięki realizacji takich działań, Teatr angażuje artystów prowadzących warsztaty (w tym aktorów freelancerów), pozyskuje kontakty i inicjuje współpracę ze szkołami z całego regionu, a także aktywizuje młodzież.
Szkoły, które wezmą udział w projekcie, wybrane zostaną w czerwcu 2023 roku, warsztaty odbywać się będą we wrześniu, a pokazy mini-spektakli kończące projekt – w październiku 2023 na Dużej Scenie Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Uczestnikami i adresatami projektu są dzieci i młodzież z całego województwa podkarpackiego.
MŁODA SCENA
Inicjatywa Teatru im. Wandy Siemaszkowej łącząca aspekty artystyczne, edukacyjne i społeczne. Projekt angażuje młodych ludzi pasjonujących się sztuką teatralną (którzy często poważnie myślą o związaniu swojej przyszłości zawodowo z teatrem) do wspólnej pracy nad realizacją spektaklu. Teatr udziela uczestnikom projektu wsparcia: zapewnia im profesjonalną opiekę artystyczną, udostępnia swoją przestrzeń na organizację warsztatów i pokaz finalny. W roku 2023 młodzi adepci sztuki teatralnej na warsztat wezmą twórczość Aleksandra Fredry, w związku z obchodami Roku Aleksandra Fredry i przygotują spektakl, który zaprezentowany zostanie publiczności.
TEATROBUS
Projekt adresowany do widzów Teatru z najodleglejszych zakątków Podkarpacia, którzy z uwagi na różnego rodzaju ograniczenia (np. finansowe, komunikacyjne) nie mogą skorzystać z naszej oferty repertuarowej. W ramach zadania refundować będziemy koszty dojazdów do Teatru zorganizowanym grupom widzów, umożliwiając im w ten sposób aktywny udział w życiu kulturalnym. Dwie edycje tej akcji zrealizowane w roku 2021 i 2022 w ramach projektu Przestrzenie Sztuki cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem i pozwoliły na nawiązanie kontaktu Teatru z nowymi zorganizowanymi grupami z regionu, dzięki czemu pozyskaliśmy nowych widzów teatralnych, ułatwiając im dostęp do naszej oferty kulturalnej.
18. Międzynarodowe Biennale Plakatu Teatralnego – Konkurs Młodych
Celem konkursu jest przegląd twórczości plakatowej, związanej z promocją sztuki teatralnej, operowej, bądź wydarzeń okołoteatralnych, stworzonej przez młodych artystów – studentów kierunków artystycznych oraz absolwentów tych kierunków z ostatnich pięciu lat. W ramach projektu zorganizowany zostanie konkurs, a także odbędzie się wystawa pokonkursowa. W niedalekiej przyszłości ekspozycja zostanie zaprezentowana także w przestrzeni ASP w Wilnie, w ramach współpracy międzynarodowej Teatru im. W. Siemaszkowej.
Międzynarodowe Biennale Plakatu Teatralnego jest organizowane przez Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie od trzydziestu sześciu lat. Konkurs jest jednym z najbardziej znanych i prestiżowych wydarzeń tego typu na świecie, a do udziału w nim zgłaszają się twórcy z wielu krajów. Twórcą i kuratorem wszystkich edycji Biennale jest Krzysztof Motyka – artysta-grafik, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Konkurs dla młodych twórców plakatów to nowa inicjatywa Teatru, mająca na celu umożliwianie prezentacji swoich dokonań artystom nieposiadającym stałego miejsca do pracy twórczej.
Nabór prac do konkursu rozpocznie się we wrześniu 2023 roku, obrady jury i wystawa pokonkursowa – w listopadzie 2023 roku. Odbiorcami wystawy będą dzieci, młodzież, osoby dorosłe i seniorzy.
OFF-RZESZÓW
Przegląd spektakli polskich teatrów offowych, które obecnie działają bardzo prężnie, a owocem tej aktywności są dziesiątki premier odznaczających się oryginalnością, operujących środkami i narzędziami, których próżno szukać w mainstreamie. A jednocześnie off otwiera się na mainstream, czerpie z niego inspiracje, ale też pozyskuje współpracowników. Oba nurty przecinają się coraz wyraźniej, artystów związanych z instytucjami ciągnie do offowej wolności, offowcy sprawnie przejmują profesjonalne narzędzia instytucji, wchodzą z nimi w koprodukcje. Moduł OFF-RZESZÓW jest odpowiedzią na te tendencje. W roku 2023 odbędzie się kolejna edycja wydarzenia, które już w latach ubiegłych stanowiło istotną część rzeszowskiego programu Przestrzenie Sztuki. Dzięki realizacji tego projektu Rzeszów stał się ważnym centrum prezentacji polskiego dorobku offowego, Teatr poszerzył swoją ofertę repertuarową, a także udostępnił swą infrastrukturę na potrzeby prezentacji efektów pracy twórczej artystów nieposiadających stałego miejsca pracy.
Projekt realizowany we współpracy z redaktor naczelną portalu Teatralny.pl – Katarzyną Knychalską, która zostanie selekcjonerką wydarzenia. W ramach OFF-RZESZÓW odbędzie się osiem wydarzeń artystycznych – prezentacja spektakli i koncertów w wykonaniu niezależnych twórców oraz spotkania z artystami.
Realizacja projektu rozpocznie się w czerwcu 2023, kiedy to wybrane zostaną spektakle, a także pozostałe wydarzenia artystyczne, a ich prezentacja czytań będzie mieć miejsce we wrześniu 2023. Odbiorcami będzie młodzież, dorośli i seniorzy.
PODKARPACKIE KONFROTNACJE TEATRALNE
Trzecia edycja wydarzenia (dwie poprzednie organizowane były w ramach projektu Przestrzenie Sztuki), w ramach którego Teatr im. Wandy Siemaszkowej tworzy przestrzeń do integracji regionalnego teatralnego środowiska amatorskiego z profesjonalnymi artystami. Na scenie Teatru odbędzie się pokaz spektakli offowych/ amatorskich, które oceniać będzie profesjonalne jury. Każdy zespół, oprócz zaprezentowania własnego przedstawienia, weźmie udział w warsztatach (np. aktorskich, wokalnych) z profesjonalnymi instruktorami zaangażowanymi przez Teatr. Do selekcji programowej zaprosimy Monikę Adamiec – prężnie działającą w podkarpackim środowisku teatrów amatorskich i offowych. W ramach PKT – specjalnie dla uczestników, ale także widzów naszego Teatru – przewidziane są także wydarzenia towarzyszące, w formie prezentacji koncertów i spektakli teatrów niezależnych .
Zadanie pozwala na zwiększanie kompetencji animatorów lokalnego życia artystycznego, udostępnienie sceny Teatru artystom, którzy na co dzień nie mają dostępu do profesjonalnej infrastruktury teatralnej – ma więc istotny wymiar artystyczny, edukacyjny i społeczny.
Newsletter
