Teatr Królewski w Trokach (Litwa)
W chłodny i ciemny wieczór lutego 1991 roku na scenę Domu Kultury w Trokach weszła mała grupka młodych, podobnie myślących ludzi. Zobaczyli przed sobą salę na ponad 500 miejsc. W chłodnym holu czekało niewielkie grono widzów. Prawie każdy z nich miał nadzieję, że ten wieczór będzie punktem wyjścia do odrodzenia życia kulturalnego w Trokach. Widocznie, Stwórca chciał, by tu narodził się teatr – tak o początkach teatru mówi dzisiejszy dyrektor Pałacu Kultury w Trokach Edward Kiejzik.
Królewski Teatr w Trokach powstał w 1991 roku. Od początku istnienia powstało tu 37 spektakli, a w jego działalność było zaangażowanych ponad 50 aktorów. Niektórzy już odeszli, inni wyjechali mieszkać i pracować gdzie indziej, tam kontynuują swą działalność w nowozałożonych kolektywach teatralnych bądź pomyślnie weszli w skład innych trup. Większość pozostała jednak wierna swojej scenie. Obecnie zespół liczy około 20 członków. Królewskim Teatr w Trokach pod kierownictwem artystycznym Robertasa Čuty jest teatrem multikulturowym, podobnie jak i same Troki.
Tak jak każdy żywy organizm teatr żyje, zmienia się, stale poszukuje widza. W pierwszym roku swego funkcjonowania celem teatru było odrodzenie i przypomnienie dramaturgii narodowej. Wkrótce na scenę wprowadzono, małoznanych wówczas jeszcze, litewskich autorów, m.in. „Nierozwiązany węzeł” P. Pundzevičiusa-Petliukasa i „Šalaputris“ F. Gužutisa (reż. V. Mikalauskas). Następnie zaczęto prezentować wybitne teksty międzywojennej klasyki: „Dobilėlis pienkialapis“ B. Sruogosa, „Žaldokynė“ B. Dauguviečio (reż. V. Mikalauskas). A po pięciu latach reżyserzy zwrócili się ku dramatom literatury zachodniej i wystawili „Niebo i piekło“ P. Meriméego (reż. A. Naraškevičius) oraz „Różę i koronę“ J.B. Priestley'a (reż. A. Naraškevičius).
Lata mijały, zmieniali się aktorzy, reżyserzy. Z teatru odszedł jeden z jego założycieli Vytautas Mikalauskas, zmarł Antanas Naraškevičius. Pojawiali się nowi, jak utalentowany reżyser S. Dimbelis, który zaprosił widzów na spektakl złożony z piosenek J. Dariona „Człowiek z La Manchy”. Niezwykłym powodzeniem cieszą się też inscenizacje reżyserek: B. Klevickienė „Barbara Radzwiłówna“ według J. Grušas oraz I. Jocienė „Wesele Figara” według utworu P. Beaumarchais czy „Bank S” według A. Czechowa. W 2011 r. odbyła się premiera spektaklu R. Čuty „Ślub” wg N. Gogola.
W latach 2002–2005 teatr wypróbował możliwość wystawiania spektakli w warunkach polowych, przedstawiając widzom w miejscowości Stare Troki wersję historycznego spektaklu Rozniećmy ogień na starym ofiarniku (lit. „Užkūrkime aukūrą sena”).
Dziś działalność teatru nie ogranicza się wyłącznie do Trok. W stolicy Litwy Wilnie działa „Teatr Seniorów”, prowadzony przez V. Mikalauskasa, który jest pomysłodawcą i współtwrócą Teatru Królewskiego. Ubiegłej jesieni scenarzysta i reżyser V. Mikalauskas wraz z teatrem poddał ocenie widza wspólną instalację tych dwóch trup – W cieniu korony – rzecz o Witoldzie Wielkim (lit. „Karūnos šešėlyje”), powstałą z okazji 100-leciu odrodzenia Państwa Litewskiego.
W 2017 r. Teatr wyruszył na tournée do Gruzji ze spektaklem „Pirosmani” (reż. L. Sepašvili) opowiadającym o życiu wybitnego gruzińskiego malarza prymitywisty Niko Pirosmanaszwili.
Trocki Teatr Królewski od ponad trzydziestu lat uczestniczy także w wielu krajowych i międzynarodowych wydarzeniach teatralnych, zdobywając uznanie i nagrody. Od 1992 r. co drugi rok organizuje festiwale na rodzimej scenie. W 1998 r. reprezentował litewską scenę na Europejskim Festiwalu Komedii w Norwegii. Ten wyjazd stał się inspiracją do zorganizowania w 2000 r. Festiwalu Komedii Svaiginančioji Kanapė w Trokach.
Powrót
