Teatr im. Wandy Siemaszkowej

Teatr im. Wandy Siemaszkowej jest jedynym zawodowym teatrem dramatycznym działającym od 80 lat na terenie Rzeszowa i województwa podkarpackiego. Jest instytucją artystyczną o podstawowym znaczeniu dla działalności kulturalnej w województwie. Oferuje mieszkańcom szereg propozycji repertuarowych.

Spełnia ważną rolę w kształtowaniu życia kulturalnego w południowo-wschodniej Polsce. Oprócz produkcji spektakli, prowadzi Szajna Galerię, organizuje znaczący konkurs o zasięgu międzynarodowym – Biennale Plakatu Teatralnego, jest organizatorem festiwali o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym: przeglądu spektakli teatralnych – Rzeszowskich Spotkań Teatralnych (od 2022 roku w formule Festiwalu Arcydzieł), Międzynarodowego Festiwalu Sztuk TRANS/MISJE, Literackiego Festiwalu Międzysłów Karpat. Od 2020 roku pełni funkcję operatora ministerialnego programu Przestrzenie Sztuki.


Teatr im. Wandy Siemaszkowej finansowany jest z budżetu Województwa Podkarpackiego.

Teatr im. Wandy Siemaszkowej jest jedynym zawodowym teatrem dramatycznym działającym od 80 lat na terenie Rzeszowa i województwa podkarpackiego. Jest instytucją artystyczną o podstawowym znaczeniu dla działalności kulturalnej w województwie. Oferuje mieszkańcom szereg propozycji repertuarowych.

Spełnia ważną rolę w kształtowaniu życia kulturalnego w południowo-wschodniej Polsce. Oprócz produkcji spektakli, prowadzi Szajna Galerię, organizuje znaczący konkurs o zasięgu międzynarodowym – Biennale Plakatu Teatralnego, jest organizatorem festiwali o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym: przeglądu spektakli teatralnych – Rzeszowskich Spotkań Teatralnych (od 2022 roku w formule Festiwalu Arcydzieł), Międzynarodowego Festiwalu Sztuk TRANS/MISJE, Literackiego Festiwalu Międzysłów Karpat. Od 2020 roku pełni funkcję operatora ministerialnego programu Przestrzenie Sztuki.


Teatr im. Wandy Siemaszkowej finansowany jest z budżetu Województwa Podkarpackiego.

Historia

Siedziba Teatru im. Wandy Siemaszkowej składa się z dwóch budynków. Duża Scena mieści się w byłym lokum Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, a Mała w dawnej willi rodziny Holzów.

Siedziba Towarzystwa Gimnastycznego powstała w latach 1890-1900. Budowa była możliwa dzięki składkom członkowskim Towarzystwa oraz mieszkańców miasta Rzeszowa. W budynku odbywały się nie tylko ćwiczenia gimnastyczne, ale także gościnne występy teatru lwowskiego i krakowskiego. Miejsce było swoistym centrum kultury, w którym organizowano koncerty i zabawy dla Rzeszowian oraz wystawiano przedstawienia teatrów amatorskich. Funkcjonował tutaj także stały zespół muzyczny Meluzyna. Ośrodek kulturalny działał do wybuchu II Wojny Światowej.

Jeszcze w 1935 roku budynek Towarzystwa został powiększony. Wydłużono scenę i dobudowano balkon. Zlikwidowano również istniejące ówcześnie loże. Końcem pierwszego budynku jest dzisiejsza portiernia. Natomiast część, w której ulokowane są garderoby, stolarnia, malarnia i zaplecze sceny, jest segmentem dobudowanym.

W czasie działań wojennych zorganizowano tutaj lecznicę dla rannych żołnierzy, głównie niemieckich. Co ciekawe, tuż obok, bo w obecnym budynku Biblioteki Wojewódzkiej mieścił się sztab niemiecki, czyli coś w rodzaju dzisiejszego pośrednictwa pracy.

Po wyzwoleniu Rzeszowa 2 sierpnia 1944 roku, kiedy to żołnierze niemieccy opuścili miasto z powodu zbliżającej się Armii Czerwonej, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” próbowało się ponownie zorganizować. Jednak nie na długo. W październiku władze miasta utworzyły Teatr Narodowy, a Towarzystwo Gimnastyczne zostało w sposób urzędowy rozwiązane.

Z kolei inna historia wiąże się z domem rodziny Holzów, gdzie obecnie mieści się Mała Scena im. Z. Kozienia, sekretariat i administracja. Budynek powstał w 1888 roku i pierwotnie był parterową willą. Właściciel-folksdojcz podczas II Wojny Światowej współpracował z Niemcami. W chwili wyzwolenia Rzeszowa wyjechał z Polski i do 1945 roku nie upomniał się o pozostawioną posiadłość, wobec czego miasto skomunalizowało obiekt.

W 1948 roku na strychu (tam, gdzie obecnie znajduje się Mała Scena) dobudowano salę obrad dla Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Te dwa osobne budynki połączono ze sobą dopiero w 1957 roku. Dobudowano specjalną przewiązkę, a przy okazji na samej górze powstały również pokoje gościnne i biura księgowości. Pod koniec lat 80. powstało dodatkowe przejście dla personelu, które wyeliminowało konieczność przechodzenia do drugiego budynku przez podwórze lub przez Małą Scenę.

Historia Teatru Narodowego w Rzeszowie sięga pierwszej połowy XX wieku. Resort Kultury i Sztuki PKWN zarządził utworzenie Teatru 7 października 1944 roku.

Od 1997 r. w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej mieści się Szajna Galeria – jedyna w Polsce i na świecie stała ekspozycja prac prof. Józefa Szajny, jednego z najważniejszych artystów XX wieku.

Teatr im. Wandy Siemaszkowej, jako instytucja otwarta na potrzeby swoich Gości, jest wyposażony w urządzenia dla widzów słabosłyszących.

Wanda Siemaszkowa

Wybitna polska aktorka i reżyserka, dyrektorka teatrów i pedagog. Urodziła się 30 grudnia 1867 roku w Lipowej koło Kobrynia jako Wanda Felicja Katarzyna Sierpińska, córka Feliksa i Emilii z Prenierów. Z rodzinnego domu wyniosła zamiłowanie do sztuki. Jej ojciec – niespełniony muzyk – był założycielem amatorskiej trupy teatralnej. Dzięki temu magia sceny niemal całkowicie zawładnęła młodą Wandą, która w 1886 roku zaczęła uczęszczać na lekcje podstaw sztuki aktorskiej udzielane w Warszawie przez Józefa Kotarbińskiego.

Projekty

Skip to content